Przemyt papierosów. Ile traci na tym Polska i Polacy?

Polska jest trzecim na świecie, a drugim w Europie, eksporterem wyrobów tytoniowych. Zespół ekonomistów CASE (Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych) szacuje, że wartość wyrobów tytoniowych wyprodukowanych w Polsce wyniosła 45,9 mld zł (2019 r.). Z kolei wartość importu tytoniu nieprzetworzonego i produktów tytoniowych wyniosła 3,7 mld zł. Trzeba jednak wziąć pod uwagę straty, jakie każdego roku ponosi nasz kraj z powodu nielegalnego przemytu papierosów.

Straty budżetowe spowodowane przemytem papierosów

Przemyt papierosów to zjawisko negatywnie wpływające na dochody podatkowe z budżetu państwa. Szara strefa, w której odbywa się produkcja i obrót wyrobami nielegalnymi, każdego roku powoduje duże straty. W latach 2010-2015 doszło do największego rozrostu szarej strefy — osiągała ona nawet 19% wielkości legalnego rynku. To z kolei spowodowało utratę wpływu do budżetu rzędu nawet 2,65 mld zł (za: CASE). Nasze biuro rachunkowe, zapewniając obsługę finansową firmom pośrednio lub bezpośrednio związanym z branżą tytoniową, zauważa, że działalność szarej strefy ma wpływ również na polskie przedsiębiorstwa.

W roku 2021 odnotowano rekordowo niski poziom na nielegalnym rynku wyrobów tytoniowych. Wprawdzie rok wcześniej wprowadzono podwyżkę akcyzy, ale pandemia ograniczyła działalność nielegalnych przemytników. Przemyt i nielegalna produkcja papierosów w 2020 r. osiągnęły wartość 2,7 mld zł, a więc 900 mln mniej niż przed rokiem (za: raport Instytutu Prognoz i Analiz Gospodarczych). Zanotowano spadek o 0,5 pkt proc. w porównaniu z 2019 r., a nawet 9,6 pkt proc. w stosunku do rekordowego roku 2015.

Nie oznacza to jednak, że szara strefa nie powoduje strat — nadal są one znaczące dla budżetu państwa. Przykładem tego, że nielegalne próby przemytu nadal się odbywają na szeroką skalę, jest tegoroczna akcja Straży Granicznej i Krajowej Administracji Skarbowej, które przechwyciły największy w historii przemyt papierosów. Podczas akcji na terminalu przeładunkowym w Terespolu skonfiskowano ok. 2,5 mln nielegalnych paczek papierosów o wartości prawie 37 mln.